Odpowiedź MEN: Nie, bo nie!

Szanowni Państwo,

odpowiadając na e-mail z 13 stycznia 2021 r. dotyczący prośby
o pozostawienie rodzicom decyzji w sprawie powrotu do nauki
stacjonarnej uprzejmie informuję, że co do zasady realizacja obowiązku
szkolnego przez dziecko nie jest wyborem. Nauka w Polsce jest
obowiązkowa do 18. roku życia. Prawo dziecka do nauki zapisane jest
również w Konstytucji RP. Formy realizacji obowiązku, o którym mowa,
wskazuje ustawa.
Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego
w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat oraz trwa
do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia
18. roku życia1

. Po ukończeniu szkoły podstawowej dziecko zostaje objęte
obowiązkiem nauki. W przypadku nierealizowania ww. obowiązku
przepisy prawa wskazują czynności w celu wyegzekwowania realizacji
obowiązku szkolnego oraz organy zobowiązane do ich podjęcia.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo
oświatowe2

dyrektorzy publicznych szkół podstawowych kontrolują
spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkałe w obwodach
tych szkół, a gmina kontroluje spełnianie obowiązku nauki przez młodzież
zamieszkałą na terenie tej gminy, w tym odpowiednio kontrolują
wykonywanie obowiązków, o których mowa w art. 40 ust. 1 pkt 1,2 i 4,
a także współdziałają z rodzicami w realizacji obowiązków, o których
mowa w art. 40 ust. 1 pkt 3 i ust. 3. Art. 40 ustawy – Prawo oświatowe
dotyczy obowiązków rodziców dziecka uczącego się.

1
Art. 35 ust. 2 cyt. ustawy – Prawo oświatowe.
2
Dz.U. z 2020 r. poz. 910, z późn. zm.

2

Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe3

rodzice dziecka
podlegającego obowiązkowi szkolnemu obowiązani są do dopełnienia
czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły, zapewnieniem
mu regularnego uczęszczania na zajęcia szkolne oraz zapewnienia
dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć4
.
Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi nauki, na żądanie wójta
gminy (burmistrza, prezydenta miasta), na terenie której dziecko mieszka,
są obowiązani informować go o formie spełniania obowiązku nauki przez
dziecko i zmianach w tym zakresie5
.

Zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem6

w okresie od 18 stycznia
2021 r. do 31 stycznia 2021 r. nauka w klasach I–III szkoły podstawowej
odbywa się stacjonarnie. Jednocześnie, aby zapewnić bezpieczeństwa
uczniom i nauczycielom szkół podstawowych, wydane zostały wytyczne
MEiN, MZ i GIS w sprawie reżimu sanitarnego dla klas I–III7

. W tym okresie
kontynuowane będą ograniczenia funkcjonowania szkół podstawowych
w zakresie klas IV–VIII, szkół ponadpodstawowych, placówek kształcenia
ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego. Ograniczenie to polega
na prowadzeniu zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia
na odległość lub innego ustalonego przez dyrektora sposobu realizowania
zajęć.
Wszystkie decyzje dotyczące organizacji pracy szkół podejmowane
zgodnie z rekomendacjami organów państwa odpowiedzialnych
za bezpieczeństwo zdrowotne obywateli. Należy podkreślić, że w
kontekście obecnej sytuacji i niemającego precedensu w najnowszej
historii stanu epidemii wprowadzonego na terenie całego kraju, decyzje
dotyczące funkcjonowania szkół i placówek powinny być wsparte wiedzą
i doświadczeniem instytucji merytorycznych w zakresie zwalczania
zakażeń, rozprzestrzeniania się epidemii i ochrony zdrowia. Zgodnie
z powyższym wszelkie decyzje dotyczące wprowadzanych obostrzeń
w życiu społecznym są podejmowane zgodnie z rekomendacjami służb
medycznych i sanitarnych.
Zapewniam Państwa, że działania resortu, prowadzone w dobie pandemii
i ograniczeń w życiu społecznym, mają na celu jak najlepsze
zabezpieczenie sytuacji edukacyjnej uczniów oraz sytuacji zawodowej
nauczycieli. Priorytetem działań Ministra Edukacji i Nauki jest tworzenie
optymalnych warunków organizacyjno-prawnych kształcenia, wychowania
i opieki dzieci i młodzieży. Na bieżąco jest monitorowana sytuacja
epidemiologiczna, do której dostosowuje się plan łagodzenia obostrzeń,
3
Dz.U. z 2020 r. , poz. 910, z późn zm.
4
Art. 40 ust. 1 pkt 1-4 ustawy – Prawo oświatowe.
5
Art. 40 ust. 2 cyt. ustawy – Prawo oświatowe.
6
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z 13 stycznia 2021 r. zmieniającym rozporządzenie
w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. 2021 r poz. 92).
7 https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wytyczne-sanitarne-dla-klas-1-3

3
w tym podejmuje decyzje o stopniowym przywracaniu możliwości
organizacji nauki stacjonarnej (m.in. od 4 stycznia zniesiono ograniczenie
w poruszaniu się dzieci do 16. roku życia z osobą dorosłą).
Należy podkreślić, że na każdym etapie wprowadzania nowych rozwiązań
organizacyjnych szkoły i placówki równolegle otrzymywały z Ministerstwa
Edukacji i Nauki wytyczne i zalecenia, których stosowanie zapewniało
bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki. W związku z powrotem
do nauki stacjonarnej dzieci z klas I-III szkół podstawowych, Ministerstwo
Edukacji i Nauki wraz z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym
Inspektoratem Sanitarnym przygotowało Wytyczne dla szkół. Są one
dostępne na stronie resortu8

. Opracowane Wytyczne mają na celu przede
wszystkim zwiększenie bezpieczeństwa dzieci i nauczycieli. Znajdują się
w nich rekomendacje dotyczące zasad organizacji zajęć, higieny,
czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń oraz powierzchni, organizowania
gastronomii czy postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia
u pracowników szkoły.
W celu zminimalizowania ryzyka zakażenia się SARS-CoV-2, od 11 do 17
stycznia br. trwały testy przesiewowe na obecność koronawirusa
dla wszystkich nauczycieli klas I-III szkół podstawowych, nauczycieli szkół
specjalnych i pracowników obsługi administracyjnej szkół powracających
w tryb nauki i pracy stacjonarnej. Wymazy pobrano od ponad 136 tys.
osób. Wynik pozytywny testu na obecność koronawirusa dotyczył 2591
osób, tj. 2 proc. wszystkich wyników badań.
22 października 2020 r. Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek
powołał Radę Konsultacyjną do spraw Bezpieczeństwa w Edukacji. W jej
skład weszli przedstawiciele MEN, kuratorzy oświaty, dyrektorzy szkół,
reprezentanci Głównego Inspektoratu Sanitarnego, specjaliści chorób
zakaźnych i przedstawiciele rodziców. Do głównych zadań Rady należy
podejmowanie działań na rzecz oceny sytuacji bezpieczeństwa
sanitarnohigienicznego w jednostkach systemu edukacji oraz inicjowanie
zmian w tym zakresie.
W celu zapewnienia właściwej organizacji pracy szkół i placówek
po feriach zimowych przed powrotem uczniów do nauki stacjonarnej
odbyły się spotkania z kuratorami oświaty. Pracownicy Ministerstwa
Edukacji i Nauki na bieżąco udzielają rzetelnej informacji w zakresie
wytycznych przeciwepidemicznych oraz obowiązujących przepisów
prawa.
Podsumowując, wszelkie decyzje, w tym m.in. strategia ograniczenia
funkcjonowania szkół były i są podejmowane z uwzględnieniem aktualnej
sytuacji epidemicznej i zawsze w porozumieniu z Głównym Inspektorem

8 https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wytyczne-sanitarne-dla-klas-1-3

4
Sanitarnym i Ministrem Zdrowia oraz konsultowane z kuratorami oświaty
i dyrektorami szkół. Rozwiązania dotyczące powrotu uczniów do szkół
zastosowane w Polsce były i są podobne do rozwiązań przyjętych
w innych państwach europejskich. Rząd reaguje na bieżąco,
a wprowadzane zasady i obostrzenia odzwierciedlają aktualną sytuację
epidemiczną i różne scenariusze jej rozwoju. Kolejne decyzje w zakresie
funkcjonowania szkół będą podejmowane na podstawie szczegółowych
analiz i obserwacji dynamicznie zmieniającej się sytuacji epidemicznej.

Z poważaniem

Katarzyna Koszewska
Dyrektor