Ulga mieszkaniowa dla rodzin. Uwagi

W sprawie ulgi mieszkaniowej dla rodzin rozmawialiśmy dziś z Wiceministrem Rozwoju Robertem Nowickim. Resort konsultuje Projekt ustawy, znanej z mediów jako „Ulga na zasiedlenie”.

Powiedzieliśmy o naszych doświadczeniach w kwestii wspierania rodzin, w szczególności wielodzietnych, w zdobyciu własnego mieszkania. Przekazaliśmy też poniższe uwagi, które zebraliśmy wśród rodzin oraz ekspertów Fundacji na temat proponowanych rozwiązań.

1. Proponowana ulga na zasiedlenie ma być odliczana od podatku. Nie da się więc jej wykorzystać w przypadku rodzin, które już odliczają ulgę na dzieci. Im więcej dzieci w rodzinie tym mniejsza będzie dostępność ulgi na zasiedlenie w proponowanym obecnie kształcie.
2. Rodziny wielodzietne z klasy średniej mają za niski dochód na osobę by uzyskać kredyt.

Dostępność pomocy można zwiększyć poprzez:

1. Gwarancje państwowe do kredytu. Pomoc w uzyskaniu kredytu choćby w bankach z udziałem skarbu państwa.
2. Bon na cele mieszkaniowe, w wysokości adekwatnej do liczby dzieci wychowywanych w rodzinie.
3. Za przykładem Czech rozszerzenie ulg również na zakup mieszkania na rynku wtórnym, wydatki na remonty i rozbudowę domu.
4. Możliwość uzyskania zwrotu VAT od zakupów na cele mieszkaniowe dla rodzin.
5. Możliwość odliczenia ulgi również od podatku z tytułu działalności gospodarczej.

Bardzo potrzebny jest program pomocy dla rodzin z większą liczbą dzieci, ponieważ kwestia mieszkania jest dla nich największym, często ciążącym na całym życiu, problemem oraz głównym hamulcem dla rozwoju rodziny. Ostatnie miesiące, gdy izolacja oznaczała powrót dzieci do domu i de facto edukację  domową oraz konieczność pracy rodziców w domu, pokazała jak bardzo palący jest problem mieszkaniowy polskich rodzin.

Wsparcie dla rodzin wielodzietnych nie będzie generowało dużych obciążeń budżetu państwa. Np. rodzin wychowujących siedmioro lub więcej dzieci jest według danych programu 500+ mniej niż trzysta w całej Polsce.

Dotychczasowe programy rządowe, takie jak „Mieszkanie na swoim”, z założenia wykluczały z pomocy rodziny z większą liczbą dzieci, ponieważ ograniczały metraż mieszkań i domów, które kwalifikowały się do pomocy państwa.

Wobec zapaści demograficznej oraz deklarowanej przez rząd polityki prorodzinnej, konieczne jest uwzględnienie realnej pomocy w zdobyciu potrzebnego mieszkania, także dla dużych rodzin.

Fundacja Rzecznik Praw Rodziców, 17 czerwca 2020 r.

Opis projektu ze strony KPRM
„Wprowadzenie ulgi w podatku PIT dla osób nabywających mieszkania na rynku pierwotnym lub budujących dom jednorodzinny na własnej działce
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowej ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych, tzw. ulgi na zasiedlenie. Będzie ona dostępna dla osób, które nabyły mieszkanie na rynku pierwotnym lub wybudowały dom jednorodzinny. Od podatku będzie można odliczyć kwotę, której wysokość uzależniona jest od struktury demograficznej rodziny tworzonej przez podatnika. Preferowane będą rodziny z większą liczbą dzieci. Maksymalna wysokość odliczenia będzie również uzależniona od wysokości kosztów w budownictwie mieszkaniowym. Według aktualnych danych (na koniec IV kwartału 2019), w 2020 r. hipotetycznie od dochodu byłoby można odliczyć następujące kwoty:

Podatnik (singiel) – 4 597 zł,
Podatnik z 1 dzieckiem – 5 746,25 zł,
Podatnik z 2 dzieci – 6 895,50 zł,
Podatnik z 3 dzieci – 8 044,75 zł.
Małżeństwo bezdzietne – 9 194 zł,
Małżeństwo z 1 dzieckiem – 10 343,25 zł,
Małżeństwo z 2 dzieci – 11 492,50 zł,
Małżeństwo z 3 dzieci – 12 641,75 zł.
Ulga będzie dostępna dla osób w wieku do 35 lat (w przypadku małżeństw liczy się wiek młodszego małżonka) na nabycie pierwszego domu/mieszkania o określonych parametrach wielkościowych. Preferencje w tym zakresie będą wprowadzone dla rodzin z przynajmniej trojgiem dzieci.

Ulga łączy w sobie cele społeczne z celami gospodarczymi. Koncentracja środków publicznych na rynku pierwotnym ma na celu stymulację działalności firm budowlano-montażowych specjalizujących się w budowie budynków wielorodzinnych oraz jednorodzinnych. Są to najczęściej firmy należące do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, działające w lokalnej skali z wykorzystaniem lokalnych surowców. W odróżnieniu od transakcji dokonywanych na rynku wtórnym, rynek pierwotny oraz budownictwo jednorodzinne przyczynia się do tworzenia PKB, wzrostu produkcji budowlano-montażowej oraz zatrudnienia w sektorze budowlanym.

Ze względu na charakter ulgi, która jest udzielana po zakupie mieszkania na rynku pierwotnym lub zakończeniu budowy domu jednorodzinnego, jej efekt może się również uwidocznić na rynku materiałów i urządzeń związanych
z wykończeniem oraz wyposażeniem mieszkania lub domu”.

  Ze względu na politykę prorodzinną rządu, promującą model rodziny 2+3, preferencyjnie będą traktowane rodziny wychowujące przynajmniej troje dzieci. W ich przypadku nie będą obowiązywały warunki dotyczące wieku oraz pierwszego mieszkania. Będzie więc można ubiegać się o odliczenie od podatku kwoty wydatkowanej w związku ze zmianą mieszkania na większe w celu dostosowania powierzchni mieszkalnej do potrzeb zwiększonej rodziny.

Więcej materiałów
Projekt ustawy
https://legislacja.gov.pl/docs//2/12334202/12689999/12690000/dokument449474.pdf
Uzasadnienie
https://legislacja.gov.pl/docs//2/12334202/12689999/12690000/dokument449476.pdf
Ocena skutków regulacjji (przykłady rozwiązań z innych krajów Europy)
https://legislacja.gov.pl/docs//2/12334202/12689999/12690000/dokument449478.pdf