List do Ministerstwa Edukacji: edukacja domowa nie może stać się luksusem dla nielicznych
Stowarzyszenie i Fundacja Rzecznik Praw Rodziców
ul. Oleńki 3, 05-090 Dawidy Bankowe
KRS 0000347294
Warszawa, dnia 01.09.2025r.
Do:
Ministerstwa Edukacji Narodowej
al. Jana Chrystiana Szucha 25
00-918 Warszawa
Sz.P. Minister Barbara Nowacka
Szanowna Pani Minister,
Stowarzyszenie Rzecznik Praw rodziców z głębokim zaniepokojeniem przyjmuje projektowane zmiany w finansowaniu edukacji domowej, wynikające z rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie sposobu podziału łącznej kwoty potrzeb oświatowych (Dz.U. 2025 poz. 1032). Od 2026 roku pełne wsparcie subwencyjne (według wskaźnika 0,8) będzie przysługiwało wyłącznie do pierwszych 96 uczniów. Powyżej tego progu szkoły prowadzące edukację domową otrzymają jedynie 0,2 (20%) subwencji.
Dotychczas pełna subwencja obejmowała do 200 uczniów, co pozwalało szkołom realnie wspierać rodziny korzystające z edukacji domowej. Obniżenie limitu do 96 oznacza nie tylko czterokrotne zmniejszenie wsparcia po przekroczeniu tego progu, lecz także sprawi, że wiele szkół będzie zmuszonych ograniczać liczbę przyjmowanych uczniów. W konsekwencji dostęp do tej formy nauki stanie się ograniczony i zarezerwowany przede wszystkim dla rodzin lepiej sytuowanych finansowo.
Konsekwencje tego rozporządzenia będą szczególnie dotkliwe dla dzieci, które ze względów zdrowotnych, psychologicznych czy wychowawczych nie mają innego wyboru niż edukacja domowa. Z naszego doświadczenia wynika, że do Fundacji zgłaszają się rodzice, których dzieci przeszły traumatyczne doświadczenia w szkołach: doświadczyły przemocy rówieśniczej, zmagały się z silnym lękiem, depresją czy próbami samobójczymi. Wielu z nich nie jest w stanie funkcjonować w tradycyjnej szkole i jedyną realną formą nauki jest dla nich edukacja domowa – prowadzona w bezpiecznym środowisku domowym lub w niewielkich grupach rówieśniczych, wśród osób darzonych zaufaniem. Już dziś organizacja edukacji domowej dla tych dzieci wiąże się z dużym wysiłkiem i kosztami. Każde z dzieci wymaga indywidualnego wsparcia, materiałów dydaktycznych, konsultacji z nauczycielami, a często także terapii i pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W praktyce oznacza to wykluczenie wielu rodzin z możliwości korzystania z edukacji domowej.
Pragniemy przypomnieć, że edukacja domowa to nie tylko egzamin raz w roku, a zajęcia rozwijające pasje i kompetencje uczniów, Szkoły wspierające edukację domową muszą zatrudniać wykwalifikowaną kadrę na etat przez cały rok, co wiąże się z realnymi kosztami. Obcięcie finansowania do poziomu 0,2 praktycznie uniemożliwi utrzymanie dotychczasowego standardu edukacji domowej i przerzuci na rodziców koszty, które dla wielu rodzin są nie do udźwignięcia.
Podkreślamy, że taka regulacja stoi w sprzeczności z podstawowymi zasadami Konstytucji RP:
– art. 32 – równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji,
– art. 48 ust. 1 – prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami,
– art. 70 ust. 1 i 2 – prawo do nauki i obowiązek państwa zapewnienia bezpłatnego, powszechnego i równego dostępu do edukacji,
W efekcie wiele szkół będzie zmuszonych ograniczać liczbę uczniów do 96 osób. Takie rozwiązanie grozi znacznym ograniczeniem dostępności edukacji domowej i utrudni korzystanie z niej rodzinom, które najbardziej jej potrzebują
Apelujemy o ponowne przeanalizowanie skutków planowanego rozporządzenia i uwzględnienie głosu rodziców, ekspertów i organizacji wspierających rodziny w edukacji domowej. Edukacja domowa powinna pozostać realną i dostępną alternatywą, a nie luksusem zarezerwowanym dla wybranych.
Z wyrazami szacunku,
Karolina Elbanowska
Tomasz Elbanowski
Marzena Kąkała
Obecnie sytuacja finansowa Fundacji jest jednak bardzo trudna i bez pomocy Darczyńców nie będziemy w stanie skutecznie kontynuować naszej misji. Każde wsparcie nawet najmniejsze ma ogromne znaczenie
Możemy działać tylko dzięki Twojemu wsparciu! Twoja pomoc jest ważna!
Nr konta 28 2490 0005 0000 4500 2748 0168
Fundacja Rzecznik Praw Rodziców, ul. Oleńki 3, 05-090 Dawidy bankowe
